MMO Antalya Şubesi Başkanı Prof.Dr. İbrahim Atmaca: "MMO Antalya Şubesi olarak görünür ve yaşanılabilir bir kent için çaba sarf ediyoruz ve edeceğiz. Antalya tam anlamıyla bir tarım ve dünyanın tanıdığı bir turizm şehri. Şehrimizin sürdürülebilirliği önemlidir. Bu sürdürülebilirliğin sağlanmasında önemli unsurlardan biri de kent içi trafik yönetimidir. Konunun siyaset üstü değerlendirilmesini ve bu kapsamda şehrimizi temsil eden tüm yetkilileri, Antalya kent içi trafik yoğunluğu sorununa çözüm yönünde iş birliği yapmaya çağırıyoruz. Plan aşamasında, proje aşamasında veya ihale aşamasında ne denirse densin, artık bunları aşıp bir eyleme geçilme zamanı geldiğini düşünüyoruz. Bu nedenle biz burada, eleştirmekten çok çözüm önerilerimizi sunmak adına buradayız" dedi.

Şube Kent ve Çevre Gündemi Komisyonu adına, Komisyon Başkanı Makina Mühendisi Mahmut Çelik yaptığı konuşmada, Antalya kent içi ulaşım sorunlarını aktardı ve çözüm önerilerini sıraladı.

"Antalya 2 milyonu aşan yerleşik nüfusu yanı sıra yılda aldığı 10 milyonu aşan turist sayısı ile hem bir metropol şehir hem de ülkemizin en önemli turizm destinasyonudur" diye konuşan Mahmut Çelik; Araştırma şirketinin raporuna göre Antalya, 2023 yılında aldığı ziyaretçi sayısı itibariyle İstanbul, Londra ve Dubai’ den sonra Dünya’ da 4. sırada bulunmaktadır. Ancak aynı rapora göre turizm altyapısı, sağlık ve güvenlik, sürdürülebilirlik, turizm performansı gibi birçok parametre itibariyle yapılan değerlendirmede dünyanın en iyi 20 destinasyonu arasında maalesef Antalya’mız bulunmamaktadır. Turizm altyapısının en önemli birleşenlerinden biri de tabii ki o şehrin ulaşım altyapısı ve trafik yönetimidir. Bu kapsamda şehir içi ve çevre yollarının durumu ile mevcut trafik sorunu Antalya için dikkat çekici olmaktadır" dedi.

Antalyalı Trafik Sıkışıklığından Yakınır Halde

Çelik konuşmasına şu sözlerle devam etti: "Antalya yerleşik nüfusu her gün artan trafik sıkışıklığından yakınır haldedir. Mevcut çevre yolları, çevre yolu özelliğini kaybetmiş, adeta şehir içi ulaşım yolu olarak tercih edilir hale gelmiştir. Bağlantıları eksik ve yetersiz çevre yolları transit araç yükü ile birlikte kapasiteyi taşıyamaz durumdadır. Çevre yolları arasındaki bağlantı kavşakları, projelerinde olduğu gibi kesintisiz bir şekilde bağlı değildir. Haliyle de bu, kavşaklardaki trafik ışığı yoğunluğunu arttıran ve çevre yollarında trafiği kilitleyen bir diğer neden olarak göze çarpmaktadır.

Havaalanı Çevresi Trafik Problemi

Bütün bunların yanı sıra Antalya’ nın turizm nedeniyle yüklendiği dinamik bir nüfusunun olduğu da unutulmamalıdır. Antalya havaalanına inen bir yolcunun şehre sirkülasyonu daha havaalanı çıkışında başlayan problemler silsilesi haline gelmektedir. Her geçen gün genişleyen ve yolcu kapasitesi artan havaalanına transferi sağlayan yolların yetersizliği ve alternatif yolların üretilememesi günden güne havaalanı çevresi trafik problemini büyütmektedir.

Yoğun Trafik İçin Alternatifler

Şehir içi ana yollarda, günün tamamında oluşan yoğun trafik için çözüm arayışı alternatifler türetilecek şekilde yürütülmelidir. Sorunun çözümü için sadece raylı sistem yatırımlarının tamamlanmasının beklenmesi yeterli değildir. Kaldı ki trafik yükünde kavşakların tamamı dolduğunda akıllı trafik ışığı yönetim sistemi de çözüm olmaktan çıkmaktadır. Hızla gelişen Antalya’da günün gereksinimleri aynı hızla ve yeterince karşılanamamaktadır.
Kentin uzun erimli ulaşım master planının uygulanmaması sorunların yığın haline gelmesine neden olmaktadır. Antalya, Büyükşehir Belediyesi olduktan sonra son dönem hariç beş yılda bir değişen yönetim anlayışının plansızlıkta ya da var olan planların uygulanmamasında payı büyüktür. Kent ulaşımı doğrudan kentli yurttaşları ilgilendiren, etkileyen, yaşamı güzelleştiren ya da olumsuzlaştıran gündelik en önemli konudur, dolayısıyla siyaset dışında tutulması gerekir"

Kent içi trafik yoğunluğu karşısında çözüm için gerek milletvekilleri gerekse belediye başkanlarından acil çözüm için Antalya kamuoyunun beklentisi olduğunu ifade eden Çelik, "Bu kapsamda gerek iktidar gerekse muhalefet milletvekillerimizin güç birliği içerisinde hareket ederek karar alıcı mekanizmayı zorlayıcı bir şekilde adımlar atmalarını beklemekteyiz" dedi.

Çelik, Çözüm Önerilerini aşağıdaki şekilde sıraladı:

1- Kuzey çevre yolunu Korkuteli yoluna bağlayan Çığlık yolu ile aynı yolu Yukarıkocayatak’ a bağlayan Abdurrahmanlar çevre yolu uzantıları ivedilikle
tamamlanarak kentin doğu-batı uzantısındaki transit araç trafiği şehir içi araç yükünden arındırılmalıdır.
2- Antalya – Alanya otobanına hızla başlanmalı, böylece havaalanından Alanya yönüne kesintisiz ve hızlı transfer için alternatif oluşturulmalıdır.
3- Karayolları bünyesindeki Duraliler kavşağı, Uncalı kavşağı, Akdeniz Bulvarı kavşağı, Kepez varyantı üzerindeki Korkuteli kavşağı ile Döşemealtındaki Altınkale kavşağı projelerinde olduğu şekilde hızla tamamlanarak trafik akış sürekliliği sağlanmalıdır. Kent içi trafik yoğunluğunu azaltmak için de acil eylemler gerekmektedir.

Bu kapsamdaki önerilerimizi aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;

1- Belek bölgesine kadar uzanan turizm yolu da dahil havaalanı çevresindeki tüm planlı yollar, artan kapasite ve havaalanı sirkülasyonu yanı sıra Altıntaş bölgesindeki yapılaşma ve yerleşik nüfus yoğunluğu gözetilerek, hızla tamamlanmalıdır.
2- Şehir içi trafiği için günümüz teknolojilerine uygun şekilde trafik simülasyonu yapan görsel programlardan faydalanılarak bazı güzergahlarda tek yönlü trafik akışı da dahil alternatifler üzerine çalışılmalıdır.
3- Raylı sistem güzergahı üzerindeki toplu taşımada otobüs alternatifi tekrar gözden geçirilmeli, optimum süreçlere uygun şekilde gerekirse raylı sistem güzergahındaki otobüs hatları trafiği rahatlatmak adına aktarmalı ulaşım modeli şeklinde düzenlenmelidir. Aktarmalı ulaşım modeli hususunda halkın bilinçlenmesini sağlayacak çalışmalar da yapılmalıdır.
4- Ulaşım master planı çerçevesinde henüz yatırım planına girmeyen güzergahlar için kısa vadede hızlı çözüm sağlayacak nitelikte metrobüs ya da troleybüs gibi özel otobüs hatları değerlendirmeye alınmalıdır.
5- Şehrin bütünlüğü içerisinde kütlesel olarak mevcut ancak vazgeçilemeyen Üniversite kampüsü, Andızlı mezarlığı, Narenciye ve Vakıf çiftliği gibi bölgeler için alternatif alt ve üst yollar planlanmalı ve hızla devreye alınmalıdır.
6- Raylı sistem ana duraklarına yakın bölgelerde araç otoparkları oluşturularak, raylı taşıma cazip hale getirilmeli, araç trafiği böylelikle azaltılmalıdır.
7- Aynı yöne hareket eden kullanıcıların özel araçlarını ortak kullanacak şekilde planlama yapması yönünde kültür oluşumu için bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır.

Bütün bunların yanı sıra genel olarak da aşağıdaki önerilerimizi belirtmek isteriz:

A) Ulaşım sektörünün tüm unsurlarının; ulaşım esnafı, UKOME, Büyükşehir ulaşım yetkilileri, Trafik şube ve ulaşımdan etkilenen kentli temsilcileri; demokratik kitle örgütleri ilgililerinin ve Üniversitelerin ilgili dalındaki akademisyenlerin bir araya geldiği ortak ve kalıcı çözümler üretilmelidir.
B) Ulaşımda çok başlılığa son verilmelidir. Özel sektör kamu ortaklığında tek elden işler organize edilmeli ve yürütülmelidir.
C) Kent planlamasında mevcut ulaşım master planı güncellenerek uygulanmalı, yapılaşma planları, ulaşım yükü hesaba katılarak yapılmalı ve uygulanmalı; ulaşım yükü ve çözümü dikkate alınmamış plan tadilatı belediyelerin meclis gündemlerine bile gelmemelidir. Bu amaçla Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinde plan tadilatlarının imar komisyonunda görüşülmesinde ulaşım yükü açısından ilgili birimlerden görüş alınmalıdır. Olumlu görüş verilmeyen tadilatlar değerlendirme dışı tutulmalıdır.
D) Gereksinim duyulması halinde yeni yolların açılması, ulaşımı bir ölçüde rahatlatacaktır.

Ancak kalıcı ve kesin çözüm olmaya yetmeyecektir. Bu nedenle yeni yollar açmanın dışında var olan yolların daha etkin kullanımı gündeme getirilmelidir.

D/1- Toplu ulaşımdaki aksaklıklar kısa sürede giderilmeli, sık sık gündeme gelen arızaya bağlı araç yetersizliğine çözüm bulunmalıdır. Sefer dışında kalan araçlar yerine yedekte hemen devreye girecek araç bulundurulmalıdır.
D/2- Duraklarda aşırı yığılmalar önlenmelidir. Ulaşımda, Antalya sıcağında yolcular için klimalı duraklar yapmak yerine doğru olan yolcuları o sıcakta durakta bekletmemektir. Yolcu sayısına bağlı sefer organizasyonu olarak tanımlanabilecek etkin saat uygulaması yaşama geçirilmelidir.
D/3 -Toplu taşıma durakları çevresine park yapmak yasak olmasına karşın, bu duraklar çevresinde araç park edilmektedir ve bu toplu ulaşım araçlarının duraklara tam yanaşamamasına neden olmakta, yolcu indi bindi süresince trafik akışını aksatmakta, birikmelere neden olmaktadır. Bu hususta gerekli önlemler alınmalıdır.
D/4) - Kent merkezinde yol kenarları paralı otoparklar haline getirilmiş olup, bu durum dar olan yolların daha da daralmasına neden olduğu için trafik akışını yavaşlamaktadır. Yol kenarına yapılan otoparklar kaldırılmalıdır. Duyulan otopark gereksinimi için Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri iş birliğinde kent merkezi çevresinde otoparklar yapılmalıdır.
D/5) - Kent merkezine nakliye araçlarının giriş çıkış saatleri ve süreleri için düzenleme yapılmalı, ulaşımın yoğun olduğu saatlerde nakliye ve belediye temizlik araçlarının girişine izin verilmemelidir.
D/6) - Kent merkezinin yayalaştırılması seçeneği değerlendirilmeli, merkez içi ulaşım gereksinimi merkez dışı hatlarla bağlantılı çember seferlerle giderilmelidir.
D/7) - Kent merkezi çekirdek ve yakın bölgelerine ulaşım sorunlarına çözüm olmak adına alt ve üst geçitler yapımı düşünülmemelidir. Yapılanların çözüm olmadığı gerçeği akılda tutulmalıdır. Bunun yerine mevcut yolların yön ve sola dönüşlerine doğal “yonca” kavşak çözümü düşünülmelidir.
D/8)- Ulaşım ve ulaşım hakkı konusunda ulaşım sektörü unsurları başta olmak üzere eğitim planlaması yapılmalı, toplu ulaşım elemanları belirli periyotlarla eğitilmeli: toplu taşım araçlarındaki video gösteri araçlarıyla yolcuların toplu taşım kullanım alışkanlıkları
değiştirilmelidir.
D/9) - Günümüz teknolojilerinden daha fazla yararlanma yollarına gidilmesi, ulaşım bilgi sisteminin gerçekçi verilere dayanması; ulaşım sektörü iç haberleşmenin ve bilgi merkezi yolcu haberleşmesinin sağlıklı yürütülmesi gerekir. Kent merkezi (Kaleiçi ve yakın çevresi) turizm açısından olduğu kadar kentliler içinde gözde uğrak yerlerinden biridir; giderek artan cazibe merkezidir. Ne var ki ulaşımdaki sorunlar kent merkezini ilgi odağı olmaktan çıkarmaktadır. Bu nedenle kent merkezine turistlerin ve kentlinin kolay ulaşabileceği ulaşım çözümünün ivedilikle ele alınması gerekiyor.

Bunun için;

1 - Daha güçlü alt merkezler oluşturularak, gündelik gereksinimlerin anılan merkezlerde giderilmesi sağlanmalıdır.
2- Kent çekirdek merkezinin taşıt trafiğine kapatılması yayalaştırılması uygulaması tartışılmalıdır; kent merkezini geniş açık hava alışveriş merkezi gibi kurgulamak, gezenler için olduğu kadar kent merkezi esnafı için daha olumlu sonuçlar doğuracaktır.
3 - Kent merkezine (eski Antalya ve Kaleiçi) çıkan ulaşım yolları; Ali Çetinkaya cad, İsmet Paşa cd, Güllük, Milli Egemenlik cd, Toytunç cd ve Konyaaltı caddeleri, araç trafiğinden arındırılmalı, temalı yaya trafiği haline getirilmelidir. Sözü geçen caddeler çevresinde konutları olanlara her araç için geçiş kartı uygulanmalıdır.
4 - Kent merkezinde esnafın gereksinimlerini karşılayan nakliye hizmetleri belirli saatler arasında sağlanmalıdır.
5 - Araç trafiğine kapalı alan içerisinde diğer toplu taşıma araçlarıyla bağlantılı düzenli çember (ring) seferler konulmalıdır.
6- Araç trafiğine kapalı alan çevresinde belirli merkezlerde otoparklar oluşturulmalıdır.
7 - Toplu ulaşım güzergahları alan dışına çıkarılmalıdır.
8 - Kaldırım işgallerinin önüne geçilmelidir.
9 - Ticari alanların önlerinde yol kenarlarını kendi özel mülkiyet alanı gibi görüp gereksinim sahiplerinin kullanımına kapatmalarına engel olunmalıdır.
Kentin ilçelerini de kapsayan çevre ulaşımının çözüme kavuşturmak için elbette yeni yolların yapılması önem taşımakla birlikte tek başına yeterli gelmeyecektir. Çünkü yeni yapılan, ya da yapılacak yolların yanı sıra hala kent merkez yükünü artıracak iş merkezi, avm’ler ve sağlık tesislerinin yapılıyor/yapılacak olması yeni yolları da yetersiz kılacaktır. O nedenle yeni yollar yapmayı planlamanın yanında, kent merkezi ulaşım yükünü artıracak plan tadilatlarının da önüne geçilmesi gerekir. Belediyeler yukarıda sözünü ettiğimiz kent kültür ve turizm özelliğine katkı koyacak yeşil alanlar, parklar ve sosyal yapılara öncelik vermelidirler. Bu hem kent kültürel ve sosyal dokusuna olumlu katkı verirken hem de ulaşım başta olmak üzere kent içi alt
yapı sorunlarının hafiflemesine yarayacaktır. Bu anlamda kent içinde daha fazla alt ve üst geçitler yapılması yerine kent merkezi trafik yükünün azaltılması; mevcut yük için, var olan yollar değerlendirilerek seçenekli güzergahlar belirlenmesi daha uygun olacaktır.